Jednym z pierwszych hodowców gołębi pocztowych na Ziemi Wągrowieckiej był Rotmistrz Wojsk Polskich - Franciszek Łakiński w 1837 roku. Na gruncie Smolary 17 utrzymywał 9 par szlachetnych gołębi pocztowych.
Początki organizowania się hodowców gołębi pocztowych w Polsce datują się na lata po I wojnie światowej. Także rozwój hodowli gołębia pocztowego na Ziemi Wągrowieckiej sięga roku 1927 pod nazwą ,, Towarzystwo Hodowców Gołębi Pocztowych ''. Były to hodowle początkowo nieliczne. Mało też było w początkowym okresie wytrwałych hodowców. Wynikało to ze słabej znajomości wielu podstawowych zagadnień tego sportu, braku fachowej literatury, jak też braku dostatecznego doświadczenia hodowlanego. Loty organizowano z kierunku wschodniego transportem kolejowym. Pokonanie 200 km w locie gołębi dorosłych i 100 km w locie gołębi młodych było wówczas wielkim sukcesem.
Najpoważniejszym problemem pierwszego okresu działania organizacji było uzyskanie zezwolenia na hodowlę gołębi pocztowych od władz wojskowych szefostwa łączności VII Okręgu Wojskowego. Ponieważ wojsko interesowało się głównie przesyłaniem wiadomości przez gołębie pocztowe, uznane zostają za jeden ze skutecznych środków łączności. W rezultacie wszystkie ,, Towarzystwa Hodowców Gołębi Pocztowych ''podporządkowane zostają Ministrowi Spraw Wojskowych.
W 1928 roku wągrowieccy hodowcy tacy jak: Edmund Cieśnik, Stefan Magdziarz, Kajetan Suszycki, Franciszek Cichocki, Ryszard Liske, Jan Krojniak, Tomasz i Edward Bóliński tworzyli zręby Oddziału III-18 należący do Okręgu II Poznań przy Zarządzie Głównym w Rybniku, pod nazwą Zjednoczenie Polskich Hodowców Gołębi Pocztowych. Oddział III -18 zyskał taki poziom, że w 1935 roku organizuje I Wystawę Gołębi Pocztowych w Wągrowcu. Nagrodę I ( medal z wizerunkiem Marszałka Józefa Piłsudskiego ) przyznano Kajetanowi Suszyckiemu, ufundowane przez mgr A.Dankowskiego.
Także Marszałek Piłsudski wizytował u hodowców gołębi pocztowych. Przypuszczenia są, że zainteresowania Józefa Piłsudskiego gołębiami pocztowymi wynikało z jego przekonania o nieruchomej wojnie z Niemcami, a w gołębiach pocztowych upatrywał pewnej pomocy w przyszłych działaniach wojskowych, ponieważ były one pewniejszymi i szybszymi kurierami. Ponadto gołębie pocztowe oddawały usługi marynarzom, pilotom, spadochroniarzom i załogom latarni morskich.
Znany hodowca z Wągrowca Stefan Magdziarz w 1939 roku w wojsku poznańskim ćwiczył gołębie w celu orientacji gołębi na krótkich dystansach.
Działalność Oddziału III-18 została przerwana przez wybuch II wojny światowej. Hodowcy tracą swój długoletni dorobek, a nie jeden ze łzami w oczach rozstawał się ze swymi ulubieńcami w obawie przed represjami ze strony okupanta. W okresie wojny i okupacji hitlerowskiej hodowla gołębi pocztowych była zakazana. Mimo tego wielu spośród hodowców Wągrowca hodowało w tajemnicy ulubione ptaki z narażeniem życia.
Nadszedł rok 1945, po latach pożogi wojennej przyszedł czas na odbudowanie hodowli i struktur organizacyjnych Oddziału III-18, a jego członkami i działaczami byli: Edmund Cieśnik, Kajetan Suszycki, Edmund Dzikowski, Maksymilian Borowiński, Jan Tomaszewski, Ryszard Dróbka, Michał Berger, Edward i Tomasz Bóliński, Ryszard Liske, Feliks Fryder, Stanisław Głów, Jerzy Wieczorek, Zygmunt Brodniewicz, Jerzy Krakowiak i Maksymilian Ziółkowski.
Niestrudzeni przedwojenni działacze Wągrowca podjęli pracę organizacyjną i hodowlano-lotową. Z inicjatywy kol.Edmunda Cieśnika powołano tymczasowy zarząd. Prezesem zostaje Ryszard Dróbka a sekretarzem Edmund Cieśnik. Początki hodowli były bardzo trudne. Gołębie dowożono na stację kolejową. Kosze transportowe, zrobione we własnym zakresie umieszczano w wagonie pocztowym i koleją dowożono na miejsce wypuszczenia. Loty organizowano z kierunku wschodniego z miejscowości: Kłodawa, Tłuszcz, Kalinowo, Gołdap, Trakiszki, Dąbrowa Białostocka, Sokółka. 18 września 1948 roku prezesem zostaje Edmund Cieśnik, sekretarzem Jan Tomaszewski, skarbnikiem Maksymilian Borowiński.
|